Çka kemi përfituar nga Ramazani

Çka kemi përfituar nga Ramazani
1- Ramazani është shkollë e durimit. A e mësuam durimin?

2- Ramazani është shkollë e bujarisë, mirësisë, bamirësisë dhe përkujdesit familijar. A i kemi përvehtësuar këto gjëra?

3- Ramazani është muaj i flijimit, luftës dhe fitoreve. A i përjetojmë këto komponente?

4- Ramazani muaj i Kur'anit dhe namazit të natës. E i kemi realizuar si duhet keto adhurime?

5- Ramazani dhe vëllezëria dhe dashuria. Ku jane këto dukuri në jetën tonë?

6- Ramazani dhe falja e lirimi nga zjari. Mbetemi me shpres se do te fitojme kete dhuratë!

7- Ramazani dhe pendimi dhe devotshmëria. Vallë, kemi arritur devotshmërinë dhe kemi realizuar pendimin?

8- Ramazan, muaj i sinqeritetit dhe vërtetësisë. Sa jemi të sinqertë dhe të vërtetë?!




1- Ramazani është shkollë e durimit. A e mësuam durimin?

Në gjuhën araba fjala sabër domethënë: të mbyllush dhe të ngujosh.

Ragib El-Esfahani thotë: “Sabër është të ndalesh në ngushticë”. (shiko: “El-Mufredat”, fq. 474).

Është emërtuar agjërimi sabër sepse është një lloji tij.

All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:


“Kërkoni ndihmë (në të gjitha çështjet) me durim dhe me namaz, vërtet, ajo është e madhe (vështirë), por jo edhe për ata që kanë frikë (Zotin)”. (El-Bekare: 45).

Ibn Xherir ka thënë se qëllimi në këtë ajet është agjërimi, sepse agjërimi është një pjesë e domethënies së durimit. (Tefsiri i Taberiut, 1/ 259).

Ramazani dhe durimi

Ebu Hurejre [radijall-llahu anhu] tregon se Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:

((شهر الصبر وثلاثة أيام من كل شهر صوم الدهر))

“Agjërimi i muajit të sabrit dhe tre ditëve nga çdo muaj është sikurse agjërimi i tërë vitit”. (Nesaiu, Sahih).

Sujutiu thotë: “Muaji i durimit është muaji i Ramazanit, kurse origjina e durimit është: ngurrimi, andaj agjërimi është emërtuar durim, sepse njeriu gjatë këtij muajit ngurron nga ushqimi, pija dhe martesa”. (Sherhu sunenin-Nesai, 4/ 218).


Ramazani është shkollë për ta mësuar durimin


Ibn Rexheb Hanbeliu [rahimehull-llah] ka thënë:

“Lloji më i mirë i durimit është agjërimi. Sepse i përmbledh që të tre llojet e durimit; është durim në zbatimin e urdhërave të All-llahut, është durim në largimin nga ndalesat e All-llahut. Pasiqë ky njeri i lë gjërat e këndshme për te edhe pse shpirti ndoshta anon kah to. Andaj Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:

((كل عمل ابن آدم له إلا الصيام، فإنه لي، وأنا أجزي به، إنه ترك شهوته وطعامه وشرابه من أجلي)).

“Çdo vepër e birit të Ademit është për te, përveç agjërimit, i cili është për Mua edhe unë shpërblej për te. Ai ka lërë epshin, ushqimin dhe pijen për Mua”. (Buhariu dhe Muslimi).

Në agjërim gjindet edhe lloji i tretë i durimit, durimi në caktime të dhimbshme, të cilat i përjeton besimtari, siç është uria dhe etja. Andaj Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] e emërtonte muajin e agjërimit, muaj të durimit”. (Xhamiul-Ulumi vel-hikemi, 1/ 26).


Llojet e sabrit


Ibn Kajim El-Xhevziu [rahimehull-llah] thotë:


“Sabri është tre lloje: durim në zbatimin e urdhërave të All-llahut derisa t’i kryen ato, durim në largimin nga ndalesat derisa të mos bjer në to dhe durim në përcaktime, që mos ta mllefosin”. (Medarixhus-Salikin, 2/ 165).


2- Ramazani, është muaj i bujarisë, bamirësisë, mirësisë dhe kujdesit për farefisi

Ibn abbasi [radijall-llahu anhu] tregon se Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka qenë njeriu më bujar, e edhe më bujar ishte gjatë Ramazanit, kur takohej me xhibrilin [alejhis-selam]. Ai takohej me te çdo natë të Ramazanit dhe së bashku mësonin Kur'anin. Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ishte edhe më bujar se era e bereqetshme. (Buhariu dhe Muslimi).

Ibn Haxheri [rahimehull-llah] thotë:

“Mësimi i Kur'anit e ripërtërinë pasurimin e shpirtit, kurse pasuria e shpirtit është shkak i bujarisë. Bujaria në sherijat është: ti japish atë që duhet atij që duhet, andaj edhe është më e gjërë se sa sadakaja. Pastaj Ramazani është sezonë e mirësive, pasiqë dhuntitë e All-llahut ndaj robërve të Tij janë më të mëdha se sa në kohërat tjera, e Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] dëshironte të përcjell ligjet e Zotit që i ka përcaktuar mbi besimtarët. Me grumbullimin e vlerës së kohës, elementeve të zbritura (Kur'anit), zbritësit (Xhibrili) dhe mësimit, shkaktohet shtimi i bujarisë. All-llahu e di më së miri”. (Fet’hul-Bari, 1/ 31).

Hapësirat e bujarisë, bamirësisë, mirësisë dhe përkujdesit familjar:

1- Dhënia iftar agjëruesit.

Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:

“Kush i jep iftar një agjëruesit, ka shpërblimin e tij, duke mos iu pakësuar asgjë nga shpërblimi i agjëruesit”. (Tirmidhiu, sahih).

2- Bamirësia ndaj prindërve dhe përkujdesi familjar.

Ebu Hurejre [radijall-llahu anhu] ka thënë
Erdhi një njeri te Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] e i tha: Për cilin njeri duhet të kujdesem më shumë? Tha: për nënën tënde! E pastaj? Tha: për nënën tënde! E pastaj? Tha: për nënën tënde! E pastaj? Tha: pastaj për babin tënd!”. (Buhariu dhe Muslimi).

Enesi [radijall-llahu anhu] tregon se Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka thën سره

“Kush dëshiron t’i zgjerohet rizku dhe ti shtohet ymri le të përkujdeset për farefisin”. (Buhariu dhe Muslimi).

Ata ibn Ebi Rebah [rahimehull-llah] thotë في

“Të jap një dirhem ta jap te farefisi im është më e dashur se të jap një mijë dirhem të njerëzit e varfur. Njëri i tha: edhe në qoftë se është sa unë i pasur? Tha: edhe në qoftë se është ma i pasur se ti”. (Mekarimul-Ahlak, fq. 62).

3- Sadakaja dhe shpenzimi në rrugë të Zotit.

Ebu Hurejre [radijall-llahu anhu] tregon se Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:
صدقة).

Për çdo nyje që e ka njeriu në trupin e tij, duhet të jep sadaka. Mirëpo për çdo ditë që del dielli nëse i pajton dy njerëz, edhe kjo është sadaka. Nëse i ndihmon njeriut që ta ngarkon devenë e tij ose ia ngritë ndonjë mall atij me devenë e tij është sadaka. Fjala e mirë është sadaka. Çdo hap që e ecë drejt namazit është sadaka dhe largimi i pengeave nga rrugët është sadaka”. (Buhariu dhe Muslimi).


3- Ramazani është muaj i flijimeve, luftës dhe fitores.


Në këtë muaj më së miri del në shesh lufta e njeriut me epshin e tij, me djallin e tij, me vetvetën. Në këtë muaj betja më e madhe të cilën e fiton njeriu është ngadhnjimi ndaj vetvetes, epshit dhe djallit të tij.

Të flijon mirëqenien, komoditetin, rehatinë për hirë të vëllezërve të tij, për hirë të kauzës së tij, për të interesit të përgjithsëm të muslimanëve të këtyre vendeve.

Nga kjo vetëdije fillon procesi i fitores dhe ngadhnjimit tonë të përgjithshëm.

Do t’ju përkujtom se në këtë muaj kanë ndodhur disa beteja dhe disa fitore.

a) Beteja e Bedrit.

All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:



“… dhe atë (Kur'anin) që ia zbritëm robit Tonë (Muhammedit) ditën e furkanit (ditën e Bedrit, kur u dallua e vërteta nga e shtrembëra), ditën e konfrontimit të dy grupeve. All-llahu është i fuqishëm për çdo gjë”. (El-Enfal: 41).

Urve ibn Zubejri duke e komentuar këtë ajet thotë:

Në këtë ditë All-llahu e ndau të vërtetën nga e kota. Ky rast është beteja e parë e Pejgamberit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem], kurse udhëheqësi i idhujtarëve ishte Utbe ibn rebia. Ata u takuan ditën e xhuma. Shokët e Muhammedit [alejhis-selam] ishin tre qind e ca njerëz, kurse ushtria idhujtare numëronte mes nëtëqindëve dhe njëmijëve. Në këtë ditë All-llahu u shkaktoi disfatë idhujtarëve dhe u vranë më shumë se shtatëdhjet, e shumë prej tyre u robëruan”. (Taneraniu, 10/ 9).

B) Çlirimi i Mekës.

Ibn Abbasi [radijall-llahu anhu] tregon se Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] gjatë Ramazanit doli nga Medinje, kurse me vehte kishte dhjetë mijë ushtar. Pas tetë vjet e gjysmë që kishin emigruar në Medinë. Ai së bashku me muslimanët që ishin me ta, shkuan për në Mekë. Ai agjëronte edhe muslimanët agjëronin. Kur arriti në një burim që ishte mes Asfanit dhe Kudejdit, e ngrënën të gjith iftarin. (Buhariu).

Poashtu tregon në një transmetim tjetër se Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] e bëri betejën e çlirimit të Mekës në Ramazan. (Buhariu).

c) Beteja e Ajnul-Xhalut.

Kjo betejë ishte mes muslimanëve dhe mongolëve nën udhëheqjen e Holakos. Kjo luftë ndodhi me 25 Ramazan të vitit 658, në të cilën luftë muslimanët korrën fitre të madhe. (shik detajet e kësaj beteje në “El-Bidaje ven-Nihaje”, 17/ 403).

d) Beteja e Shekhebit.

Kjo betejë ka ndodhur në ditën e shtunë, në ditën e parë të Ramazanit, gjatë vitit 702 dhe vazhdoi deri në ditën e ardshme. Kjo betejë ishte mes muslimanëve dhe tatarëve. Në këtë betëj ka marur pjesë edhe Shejhul-Islam, Ibn Tejmiu. E në këtë betejë korrën fitore muslimanët.

Ibn Kethiri [rahimehull-llah] thotë:

Ibn Tejmiu e nxiste sulltanin në luftë dhe e përgëzonte me fitore. Ai filloi të betohet duke thënë se sigurisht me lejen e All-llahut do të fitojmë. Ai u dha fetva njerëzve që mos të agjërojnë gjatë betejës, poashtu edhe ai nuk agjëroi. Lëvizte nga një epror te tjetri dhe mirte nga ushqimi i tyre, për tua bërë me dije që të hanë, me qëllim që të bëhen më të fuqishëm në këtë luftë kundër armikut dhe të gjithë e ndërprenë agjërimin dhe ngrënën ushqim. (El-Bidaje ven-Nihaje, 18/ 26).


4- Ramazani muaj i Kur'anit dhe namazit të natës.


Lidhja mes Kur'anit dhe Ramazanit del qartë nga ky ajet, ku All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:

{

“Muaji i Ramadanit që në te (filloi të) shpallet Kur'ani, që është udhërrëfyes për njerëz dhe sqarues i rrugës së drejtë dhe dallues (i të vërtetës nga gënjeshtra)”. (El-Bekare: 185).

Edhe nga tregimi i Ibn abbasit [radijall-llahu anhu]:

Ibn abbasi [radijall-llahu anhu] tregon se Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka qenë njeriu më bujar, e edhe më bujar ishte gjatë Ramazanit, kur takohej me xhibrilin [alejhis-selam]. Ai takohej me te çdo natë të Ramazanit dhe së bashku mësonin Kur'anin. Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ishte edhe më bujar se era e bereqetshme. (Buhariu dhe Muslimi).

Ibn Haxheri [rahimehull-llah] thotë:

“Ky hadith na tregon madhërimin e Kur'anit, sepse është i veçuar me fillim të zbritjes së Kur'anit në këtë muaj edhe me krahasimin e shpalljes shumë herë nga Xhibrili [alejhis-selam], që domethënë se Xhibrili [alejhis-selam] ka zbritur shpesh, e me zbritjen e Xhibrilit [alejhis-selam] me të kanë ardhur edhe shumë të mira dhe begati që num mundemi ti numërojmë.

Mësojmë edhe këtë: vlera e kohës arrihet me shtim të adhurimeve. Vazhdimësia në lexim të Kur'anit shkakton shtimin e të mirave. Shtimi i adhurimeve në fund të jetës. Përkujtimi i njeriut të vyeshëm dhe të mirë për kah e mira dhe me dije, edhe pse ai këtë e di, për ta shtuar përkujtimin dhe këshillimin. Nata e Ramazanit është më e mirë se dita e Ramazanit. Leximi duhet të jetë i shoqëruar me prani të zemrës dhe kuptim, kjo ndodh natën, sepse është qetë, kurse ditën ka pengese dhe angazhime të kësaj jete. (Fet’hul-Bari, 9/ 45).


Sa lexonin Kur'an të parët tanë të devotshëm


Ibrahim Nehaiu thotë:
“Esved Duveliu e përfundonte leximin e Kur'anit në çdo dy netë gjatë Ramazanit. Vetëm mes akshamit dhe jacisë flente. E jashta Ramazanit e përfundonte leximin e Kur'anit vetëm për gjashtë netë”. (Sijeru Alamun-Nubela, 4/ 51).

Katadeja e përfundonte leximin e Kur'anit për shtatë ditë, e kur vinte Ramazani, e përfundonte për tre ditë, kurse në dhjetshin e fundit e përfundonte për çdo natë”. (Po aty, 5/276).

Imam Shafiu e përfundonte leximin e Kur'anit gjashtë dhjet herë gjatë Ramazanit.

Musa ibn Muavije thotë:

U largova nga Kajrevani dhe nuk mendosha se ndokush është më i devotshëm se Behlul ibn Rashidi gjersa u takova me Vekiun. Ai lexonte gjatë Ramazanit për çdo natë nga një hatme dhe një të tretën e Kur'anit. I falte 12 rekate namaz duha dhe falej nga dreka deri në iqindi”. (Po aty).

Misbah ibn Seidi thotë:

Muhamed ibn Ismaili, Imam Buhariu gjatë Ramazanit për çdo ditë e përfundonte nga një herë leximin e Kur'anit, kurse pas teravije për tre netë e përfundonte nga një hatme. (po aty).


Namazi i teravisë dhe Ramazani


Ebu Hurejre [radijall-llahu anhu] tregon se Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:



“Kush e fal namazin e natës gjatë Ramazanit, me besim dhe shpresim i falen mëkatet që i ka bërë më herët”. (Buhariu dhe Muslimi).

Imam Neveviu [rahimehull-llah] thotë:

“Duke besua dhe duke shpresuar, domethënë duke besuar në vlera e saj është e vërtetë dhe duke shpresuar vetëm All-llahun, e jo shikimin e njerëzve, e as gjërat tjera që bien ndesh me sinqeritetin”. (Sherhu Muslim, 6/ 39).


Disa pamje nga namazi i natës të gjeneratave të para të devotshme


Ali ibn Medini thotë:



“Suvejd ibn Gafle na e falte namazin e natës gjatë Ramazanit, kurse i kishte 120 vjet”. (Sijer, 4/ 72).


5- Ramazani dhe vëllezëria dhe dashuria. Ku jane këto dukuri në jetën tonë?


Shpirtat zakonisht i duan ata që u bëjnë mirë. Dukuria e vëllezërisë dhe dashurisë shfaqet në iftaret kolektive, në dhënien e zekatit, në dhënien e sadakatul-fitrit, etj.